Áp suất là gì? Công thức tính áp suất, ví dụ cụ thể

Áp suất là gì? Đây là một đại lượng Vật Lý gắn liền với con người từ thời xa xưa cho đến cuộc sống hiện đại ngày nay. Để hiểu rõ hơn về khái niệm áp suất, vai trò cũng như công thức tính, mời các bạn cùng theo dõi bài viết sau đây!

Áp lực là gì? Cho ví dụ

Trước khi tìm hiểu định nghĩa áp suất, ta cùng tìm hiểu áp lực có nghĩa là gì nhé!

Áp lực là lực ép có phương vuông góc với bề mặt bị ép. Hay áp lực chính là lực tác động lên một diện tích bề mặt của vật thể bị ép. Đại lượng này thường được ký hiệu là F. 

Ví dụ: Khi bạn dùng búa đinh để đóng đinh vào bảng gỗ. Lúc đó, lực từ búa đinh tác dụng lên đầu đinh và lực của mũi đinh tác dụng lên bảng gỗ được gọi là áp lực. 

Lực được biết đến là một đại lượng có hướng. Do vậy, khi đề cập đến áp lực, người ta đang nói về độ lớn hay chính là cường độ của lực tác động vuông góc. 

Đơn vị dùng để đo áp lực là Newton (N). 

Áp suất là gì?

Áp suất được viết trong tiếng Anh là Pressure; thường được ký hiệu là chữ p hoặc P. Áp suất là độ lớn của áp lực bị chèn ép trên một đơn vị diện tích. Hay nói cách khác, áp suất được sinh ra khi có một lực tác dụng lên bề mặt của vật thể bị ép theo phương vuông góc. 

Trong hệ đo lường quốc tế, đơn vị đo lường áp suất là Newton trên mét vuông (N/m2). Ngoài ra, tùy theo từng khu vực mà người ta có thể sử dụng các đơn vị khác như: Pa, Kpa, Bar, Mpa,… 

Hiện nay, có rất nhiều dụng cụ dùng để đo áp suất như: đồng hồ đo áp suất cơ học, cảm biến đo áp suất,,…

Công thức tính áp suất

Áp suất được xác định bằng độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích của bề mặt bị ép. 

Công thức tính áp suất được viết như sau: 

P = F/S

Trong đó:

• P: Áp suất 
• F: Áp lực tác dụng lên bề mặt bị ép (đơn vị: N)
• S: Diện tích bề mặt bị ép (m2)

Các loại áp suất

Áp suất chất rắn là gì?

Loại áp suất này xuất hiện khi chất rắn chịu một lực tác dụng vuông góc lên bề mặt diện tích nhất định. Áp suất của chất rắn được sử dụng phổ biến trong ẩm thực, y tế và trong nhiều công đoạn xây dựng như: đóng cọc vào nền, làm móng,… 

Công thức tính: 

P = F/ S

Áp suất chất khí và áp suất chất lỏng là gì?

Áp suất của chất khí và chất lỏng có tính chất tương tự nhau. Áp suất chất lỏng là lực đẩy của chất lỏng di chuyển trong đường ống. Khi lực đẩy dòng nước càng mạnh thì áp suất sẽ càng lớn. 

Tương tự như vậy, áp suất chất khí được hiểu là lực đẩy của luồng khí di chuyển bên trong đường ống. Khi dòng khí di chuyển chậm chứng tỏ áp suất đang rất yếu. 

Công thức tính áp suất chất khí và chất lỏng như sau: 

P = d h

Trong đó:

• P: Áp suất tại cột đáy của chất khí hoặc chất lỏng
• d: Trọng lượng riêng của chất khí hoặc loại chất lỏng (đơn vị: N.m2)
• h: Chiều cao của cột chất khí hoặc chất lỏng (m)

Áp suất riêng phần

Là áp suất của một chất khí được hình thành trong hỗn hợp các chất khí. Công thức tính: 

Pi= xi p

Trong đó: 

• Pi: Gọi là áp suất riêng phần của chất khí
• xi: Số mol x trong phần từ i có trong hỗn hợp khí cần tính. 
• p: Áp suất toàn phần. 

Áp suất tương đối

Là áp suất tại một thời điểm trong chất khí và chất lỏng được xác định khi lấy áp suất khí quyển ở các khu vực lân cận làm mốc. Công thức tính: 

Pd= P – Pa

Trong đó: 

• P: Áp suất tuyệt đối
• Pa: Áp suất khí quyển

Áp suất tuyệt đối

Là tổng áp suất xuất hiện bởi khí quyển , cột chất lỏng tác dụng lên một điểm có trong chất lỏng. Áp suất tuyệt đối còn được gọi là áp suất tiêu chuẩn so với môi trường chân không. Loại áp suất này được xác định bằng tổng của áp suất khí quyển và áp suất tương đối. 

Ngoài ra còn có áp suất thẩm thấu, áp suất thủy tĩnh,… 

Các cách giúp làm tăng và giảm áp suất

Cách làm tăng áp suất

• Giữ nguyên bề mặt diện tích bị ép và tăng lực tác động. 
• Tăng áp lực đồng thời giảm diện tích bề mặt bị ép.
• Giữ nguyên áp lực đồng thời giảm diện tích của bề mặt bị ép. 

Cách làm giảm áp suất

• Tăng diện tích bề mặt bị ép và giảm lực tác động.
• Tăng diện tích bị ép và giữ nguyên lực tác động. 
• Giữ nguyên diện tích bề mặt bị ép và giảm lực tác động. 

Vai trò của áp suất là gì? 

Áp suất có vai trò cực kỳ quan trọng trong nhiều ngành nghề và lĩnh vực khác nhau của cuộc sống; điển hình nhất là áp suất được ứng dụng phổ biến trong máy nén khí, máy bơm rửa xe và rất nhiều loại máy móc công nghiệp khác,… 

Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải lưu ý những nơi có áp suất vượt quá ngưỡng cho phép vì nó có nguy cơ gây cháy nổ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người và các vật thể xung quanh. Vì vậy mà việc đo hay giám sát áp suất luôn được chú trọng. 

Mong rằng với những thông tin chia sẻ trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ áp suất là gì và một số thông tin liên quan. Nếu bạn có góp ý gì cho bài viết, hãy để lại bình luận bên dưới cho chúng tôi biết nhé!