Dải hội tụ nhiệt đới là gì? Nguyên nhân, đặc điểm
Chúng ta thường được nghe khá nhiều về dải hội tụ nhiệt đới trong các bản tin thời tiết trên tivi. Đây cũng là kiến thức cơ bản trong môn Địa lý cấp trung học. Vậy, dải hội tụ nhiệt đới là gì? Nguyên nhân và đặc điểm hình thành như thế nào. Tham khảo bài viết dưới đây để được maynenkhikhongdau.net giải đáp chi tiết nhé!
Tóm tắt
Tìm hiểu dải hội tụ nhiệt đới là gì?
Dải hội tụ nhiệt đới là gì?
Dải hội tụ nhiệt đới được định nghĩa là dải thời tiết xấu, được hình thành bởi sự hội tụ gió tín phong hai bán cầu. Tín phong của một bán cầu với bán tín phong bán cầu còn lại vượt qua xích đạo và chuyển hướng. Tín phong của mỗi bán cầu với gió Tây xích đạo mở rộng.
Dải hội tụ nhiệt đới xảy ra ở Đại Tây Dương khi tín phong của hai bán cầu gặp nhau ở gần xích đạo. Dải hội tụ nhiệt đới có tần suất hoạt động khá cao, tồn tại ngay trên bản đồ gió trung bình toàn cầu ở khu vực xích đạo Đại Tây Dương.
Trong dải hội tụ nhiệt đới thì dải mây tích và mây vũ tích tạo thành dải có mật độ không đều. Chiều dài của dải mây này khá lớn, còn chiều rộng dao động từ 200-300m.
Dải hội tụ nhiệt đới hoạt động chủ yếu ở đâu?
Dải hội tụ nhiệt đới hoạt động chủ yếu ở trong khu vực nội chí tuyến. Nó có thể di chuyển xuống phía Nam hoặc lên phía Bắc dựa vào chuyển động của Mặt Trời.
Đặc điểm của dải hội tụ nhiệt đới
Dải hội tụ nhiệt đới có đặc điểm là một dải thấp nên có sự tương tác với vùng thấp ngoài biển. Theo thống kê của Cục khí tượng thủy văn thì có đến 80% bão và áp thấp nhiệt đới được hình thành trên dải hội tụ nhiệt đới.
Dải hội tụ nhiệt đới thường xuất hiện ở các khu vực có nhiều mây, mưa lớn gây nên hiện tượng mưa dông và lốc xoáy rất nguy hiểm.
Các mô hình dải hội tụ nhiệt đới bao gồm:
Mô hình loại 1:
Dải hội tụ nhiệt đới loại 1 nằm gần sát với xích đạo và thường xảy ra ở Đại Tây Dương khi tín phong 2 bán cầu Bắc và Nam gặp nhau ở gần xích đạo. Loại hội tụ này xuất hiện với tần số cao và tồn tại trên bản đồ gió trung bình toàn cầu ở miền xích đạo Đại Tây Dương.
Đối với dải hội tụ nhiệt đới loại đầu tiên thì dải mây tích và mây vũ sẽ tạo thành dải có mật độ không đều. Dải mây này có chiều rộng khoảng 200-300m và chiều dài rất lớn. Thậm chí có trường hợp gần như bao quanh cả Trái Đất.
Mô hình loại 2:
Dải hội tụ nhiệt đới loại 2 là kết quả của quá trình hội tụ giữa tín phong Nam Bán Cầu vượt qua xích đạo để chuyển hướng thành gió mùa tây nam với tín phong đông Bắc bán cầu.
Dải hội tụ nhiệt đới này có đặc điểm là nằm cách xa xích đạo. Với khoảng cách này thì lực Coriolis đủ lớn để tạo ra các xoáy thuận thể hiện rõ ở các xoáy mây khi quan sát trên ảnh vệ tinh. Dải hội tụ nhiệt đới loại 2 có những đặc trưng của dải hội tụ nhiệt đới Biển Đông và Đông Nam Á. Các xoáy thuận trên dải hội tụ nhiệt đới này là nhiễu động ban đầu cho sự hình thành của các cơn bão ở khu vực Biển Đông.
Xem thêm: Bão áp thấp nhiệt đới là gì? Đặc điểm, nguyên nhân và tác hại
Mô hình loại 3
Dải hội tụ nhiệt đới loại 3 là dải hội tụ kép với dải hội tụ chính ở khu vực Bắc Bán Cầu và Nam Bán Cầu. Cường độ phát triển của dải này không lớn bằng dải hội tụ phía Bắc. Đối với loại dải hội tụ này thì tín phong hai bán cầu hội tụ với đới gió tây xích đạo mở rộng. Loại dải hội tụ nhiệt đới này có vẻ như ít thấy hơn so với hai loại trên.
Ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới ở Việt Nam
Ảnh hưởng của gió hội tụ nhiệt đới ở Việt Nam với một bên là gió Tây Nam và một bên là gió tín phong Đông hoặc Đông Nam thổi vào từ Biển Đông – Thái Bình Dương. Nước ta bị ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới từ tháng 6 đến tháng 9.
Ở Việt Nam, dải hội tụ nhiệt đới thường hình thành vào đầu mùa hạ. Đây cũng chính là thời điểm hội tụ giữa tín phong Bắc bán cầu với gió mùa mùa hạ.
Vào đầu mùa hạ
Ở khối khí nhiệt đới ẩm Bắc Ấn Động Dương trên vịnh Bengal, gió Tây Nam đi vào hoạt động. Khi gió này thổi vào nước ta thì nó hội tụ với Tín phong Bán cầu Bắc tạo thành dải hội tụ chạy dọc theo hướng kinh tuyến.
Do gió tây Nam hoạt động mạnh mẽ trên vịnh Bengal nên đã đẩy được tín phong Bán cầu bắc ra xa. Vì vậy, dải hội tụ này chủ yếu hoạt động ở khu vực miền Nam nước ta.
Vào đầu mùa hạ, dải hội tụ nhiệt đới sẽ gây mưa trên khắp cả nước. Một số nơi có mưa lớn hơn là Nam Bộ và Tây Nguyên. Ngoài ra, dải hội tụ gây mưa tiểu mãn cho khu vực Trung bộ nước ta. Thậm chí, dải hội tụ nhiệt đới còn gây phơn nóng cho khu vực Nam Tây Bắc và Trung Bộ.
Vào giữa và cuối mùa hạ
Vào thời điểm cuối mùa hạ, áp cao cận chí tuyến nam bán cầu hoạt động mạnh mẽ nên gió tín phong Nam bán cầu thổi vượt qua đường Xích đạo và thổi lệch vào nước ta tạo thành gió mùa Tây Nam. Gió này còn hội tụ với tín phong Bắc bán cầu và hình thành nên dải hội tụ nhiệt đới chạy dọc theo chiều của vĩ tuyến.
Khi dải hội tụ được hình thành sẽ gây mưa lớn trên khắp cả nước. Nhưng dải hội tụ này có thay đổi về hoạt động, chậm dài từ Bắc vào Nam theo chuyển động của mặt trời.
Frông và dải hội tụ nhiệt đới có điểm giống và khác nhau như thế nào?
- Điểm giống nhau: cả hai đều là mặt ngăn cách giữa hai khối khí có hướng gió khác nhau.
- Điểm khác nhau:
| Nội dung so sánh | Frông | Dải hội tụ nhiệt đới |
| Mặt tiếp xúc | Là mặt ngăn cách giữa hai khối khí khác nhau về tính chất vật lý | Là mặt tiếp xúc của hai khối khí nóng ẩm có sự khác nhau về hướng gió. |
| Nhiệt độ | Khi Frong đi qua sẽ có sự thay đổi về nhiệt độ | Ít có thay đổi về nhiệt độ |
| Nguyên nhân gây mưa | Khí nóng và khí lạnh gặp nhau | Do áp thấp |
| Phạm vi hoạt động | Chủ yếu tập trung ở vùng ôn đới | Chủ yếu tập trung ở vùng xích đạo |
| Sự khác nhau trên mỗi bán cầu | Có hai frong cơ bản là frông địa cực và frông ôn đới | Chỉ duy nhất một dải hội tụ nhiệt đới |
Vừa rồi, maynenkhikhongdau.net đã giải đáp cho bạn kiến thức dải hội tụ nhiệt đới là gì cũng như những đặc điểm của dải hội tụ nhiệt đới hiện nay. Hy vọng, đây sẽ là kiến thức địa lý bổ ích giúp cho các bạn có thể học tập tốt hơn trong môn Địa lý.