Di truyền là gì? Ý nghĩa và đối tượng của di truyền học
Di truyền học là một trong những kiến thức “khó nhằn” trong môn Sinh học nhưng lại có vai trò quan trọng trong cuộc sống thời nay. Vậy di truyền là gì? Đối tượng của di truyền học? Vai trò ý nghĩa của di truyền học như thế nào đối với cuộc sống? Theo dõi bài viết dưới đây để được maynenkhikhongdau.net giải đáp chi tiết!
Tóm tắt
Tìm học các khái niệm liên quan đến di truyền học là gì?
Di truyền là gì? Di truyền học là gì?
Di truyền là kiến thức cơ bản trong môn sinh học, nghiên cứu về di truyền và biến dị của các loài sinh vật. Hiểu một cách đơn giản, di truyền chính là hiện tượng truyền đạt của các tính trạng cũng như đặc điểm của tổ tiên, cha mẹ đối với thế hệ đời con cháu phía sau. Điều này có nghĩa là các thế hệ con sẽ kế thừa toàn bộ hoặc một phần các tính trạng của thế hệ trước.
Còn di truyền học chính là khoa học nghiên cứu về khả năng di truyền của sinh vật.
Ví dụ về di truyền: Trong một gia đình có bố tóc xoăn và mắt nâu, mẹ tóc thẳng và mắt đen. Họ sinh ra 3 người con có những đặc điểm sau:
- Người con cả có tóc xoăn và mắt đen
- Người con thứ 2 có tóc thẳng và mắt đen
- Người con thứ 3 có tóc xoăn và mắt nâu
Như vậy, cả 3 người con đều di truyền các tính trạng có sẵn ở bố mẹ
Biến dị là gì?
Trái ngược với di truyền, biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ về các tính trạng. Sự khác biệt này sẽ thể hiện ở rất nhiều đặc điểm và chi tiết cụ thể. Hiểu khái quát, biến dị là thế hệ con cháu đời sau không kế thừa lại những đặc điểm của cha mẹ và tổ tiên.
Xem thêm: Biến dị tổ hợp là gì? Vai trò, ý nghĩa của biến dị tổ hợp
Nhân tố di truyền là gì?
Cùng với việc tìm hiểu về di truyền là gì thì chúng ta sẽ cùng lí giải thêm khái niệm nhân tố di truyền là gì trong môn sinh học 9.
Nhân tố di truyền hay còn được gọi là gen di truyền là đơn vị vật chất cơ bản của quá trình di truyền. Trong đó, gen chứa tất cả những thông tin cần thiết đảm bảo cho quá trình hình thành, phát triển cũng như mọi hoạt động của cơ thể.
Gen di truyền sẽ được hình thành từ các DNA trong bộ nhiễm sắc thể. Thông thường, ở người sẽ có 46 chiếc với 23 nhiễm sắc thể lấy từ bố và 23 nhiễm sắc thể lấy từ mẹ.
Theo nhiều kết quả nghiên cứu khoa học, trong cơ thể người bình thường có khoảng 20000 đến 25000 gen được kết hợp ngẫu nhiên trong khi di chuyển. Vì số lượng gen di truyền khá lớn nên quá trình giải mã bộ gen trở nên phức tạp hơn.
Nếu chỉ phân tích các đặc điểm của con người thì cũng cần giải mã và phân tích nhiều mã gen khác nhau chứ không nghiên cứu các tác động riêng lẻ đơn thuần của từng loại gen.
Xem thêm: Quy luật phân li độc lập là gì? Nội dung, ý nghĩa, ví dụ
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu di truyền học của Menđen là gì?
Menđen là người đặt nền móng vĩ đại cho quá trình nghiên cứu về di truyền học và biến dị gen. Chính quy luật về di truyền của ông đã tạo bước tiến lớn cho quá trình nghiên cứu về di truyền học sau này. Vậy ông đã nghiên cứu về đối tượng và phương pháp nghiên cứu nào?
Đối tượng
Vào năm 1856, Menđen đã khám phá ra những đặc điểm nổi bật trên cây đậu Hà Lan. Sau đó, ông không ngừng quan sát và nghiên cứu để tìm ra được các đặc tính và sự phát triển của loài cây này.
Nhờ đó, ông khám phá được, loài cây này có cấu tạo hoa cực kỳ đặc biệt, giúp che chở cho phấn hoa không bị rơi ra ngoài. Cho nên, sau quá trình thụ phấn thì chúng ta hoàn toàn có thể nhận biết chính xác được cây bố và cây mẹ. Từ những sự quan sát và nghiên cứu thì các định luật về di truyền của Menđen đã được ra đời.
Phương pháp nghiên cứu
Tìm hiểu về quy luật Menđen và di truyền học thì chúng ta sẽ đi khám phá về phương pháp nghiên cứu của ông. Đầu tiên, ông thực hiện phương pháp tạo dòng thuần chủng. Ở phương pháp này, ông sẽ sử dụng những cây đậu dạng bố, mẹ (đã xác định từ trước) và để cho chúng tự thụ phấn liên tục để tạo ra các cây đậu thuần chủng.
Tiếp theo, ông sử dụng phương pháp xem xét từng cặp tính trạng tương phản. Ông tiến hành lai các cặp bố mẹ thuần chủng nhưng giữa chúng lại có sự khác nhau về một vài tính trạng. Sau đó, ông tiến hành quan sát và theo dõi sự thay đổi của đời con cháu để đưa ra kết luật.
Ngoài hai phương pháp trên thì Menđen còn áp dụng phép lai phân tích và xác suất thống kê để đưa ra kết luận về di truyền từ đời bố mẹ đến đời con cháu.
Xem thêm: Phép lai phân tích là gì? Ý nghĩa của phép lai phân tích? Ví dụ
Quy luật di truyền của Menđen
Sau khi nghiên cứu về đối tượng của di truyền học là gì thì Menđen đã rút ra được một số quy luật nội dung của di truyền học như sau:
- Tính di truyền có thể bị gián đoạn bởi những yếu tố riêng biệt như các gen,…
- Các gen sẽ được duy trì dưới dạng thuần khiết qua nhiều thế hệ và chúng không hề bị biến đổi hay mất đi
- Mỗi tính trạng có thể được xác định bởi các nhân tố di truyền riêng biệt hay còn gọi là các gen. Các gen sẽ được truyền cho thế hệ sau thông qua tế bào sinh dục
- Cả hai giới đều có thể tham gia vào việc truyền đạt các dấu hiệu di truyền và sự tham gia này đều như nhau
- Các gen có cặp ở bên trong tế bào của cơ thể và đơn độc trong tế bào sinh dục. Những con lai sẽ có nguồn gốc từ bố và một có nguồn gốc từ mẹ, đó có thể là trội hoặc lặn.
Ý nghĩa thực tiễn của quy luật di truyền học của Menđen
Quy luật trội hoàn toàn và trội không hoàn toàn của Menđen có vai trò, ý nghĩa vô cùng to lớn đối với nghiên cứu và các ứng dụng thực tiễn vào sản xuất. Thông qua quy luật này, người ta sẽ sử dụng các giống khác nhau để lai với nhau, để tạo ra cơ thể lai sở hữu những đặc tính nổi trội nhất của bố mẹ. Nhờ đó, quá trình này mới có thể tạo ra những kiểu gen tốt nhất.
Bên cạnh đó, Menđen và quy luật về di truyền học cũng giúp cho các nhà khoa học có thể dự đoán được các kết quả của đời sau. Yếu tố này cực kỳ quan trọng đối với sự tiến hóa và chọn giống trong cuộc sống và trong ngành nông nghiệp.
Xem thêm: Hệ sinh thái là gì? Chức năng và thành phần của hệ sinh thái
Như vậy, bài viết đã giải đáp cho bạn đọc kiến thức di truyền là gì, di truyền học là gì, nội dung và ý nghĩa thực tiễn của di truyền học. Hi vọng, với những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu thêm về di truyền ở người cũng như các loài sinh vật trên Trái Đất.