Di truyền liên kết là gì? ý nghĩa của di truyền liên kết
Di truyền liên kết là gì? Ý nghĩa của di truyền liên kết ra sao? Đây là thắc mắc của rất nhiều người đang tìm hiểu về các kiến thức sinh học? Theo dõi bài viết sau đây để được maynenkhikhongdau.net giải đáp chi tiết nhé!
Tóm tắt
Tìm hiểu khái niệm di truyền liên kết là gì?
Di truyền liên kết, trong tiếng Anh có nghĩa là Genetic linkage, là hiện tượng của một nhóm trình tự gen cùng nằm trên nhiễm sắc thể và trong quá trình giảm phân của sinh sản hữu tính sẽ được di truyền cùng nhau.
Nếu hai gen cùng nằm trên nhiễm sắc thể có vị trí của gen trên nhiễm sắc thể càng gần nhau thì càng hoàn đổi vị trí cho nhau khi tiếp hợp diễn ra. Đồng thời, chúng cũng trao đổi chéo giữa các nhiễm sắc tử không có chị em của cặp nhiễm sắc thể tương đồng ở thời kỳ đầu của giảm phân I.
Ngược lại, hai gen cùng nằm trên nhiễm sắc thể có vị trí của gen trên nhiễm sắc thể càng xa nhau thì càng hoán đổi vị trí cho nhau một cách dễ dàng. Người ta định nghĩa 2 gen cùng nằm trên 1 NST là hai gen liên kết.
Có thể bạn chưa biết, liên kết gen là trường hợp đặc biệt, là ví dụ điển hình cho quy luật phân li của Menđen. Nói về di truyền liên kết sẽ có hai loại đó là di truyền liên kết hoàn toàn và di truyền liên kết không hoàn toàn.
Nguyên nhân và ý nghĩa của di truyền liên kết là gì?
Nguyên nhân xảy ra di truyền liên kết là gì? Hiện tượng di truyền liên kết xảy ra khi nào và có ý nghĩa ra sao?
Nguyên nhân
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng di truyền liên kết là do số lượng nhiễm sắc thể nhỏ hơn rất nhiều so với số lượng gen. Hiện tượng di truyền liên kết xảy ra khi các cặp gen quy định các cặp tính trạng cùng nằm trên cặp NST tương đồng.
Ý nghĩa
Di truyền liên kết là kiến thức cơ bản trong môn sinh học lớp 9. Hiện tượng này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các nghiên cứu của con người về gen.
Trong mỗi tế bào của mỗi nhiễm sắc thể sẽ mang nhiều gen và chúng tạo thành nhóm liên kết gen.
Di truyền liên kết cũng bổ sung cho quy luật phân ly độc lập của Menden. Điều này nhằm hạn chế sự xuất hiện của biến dị tổ hợp, giúp đảm bảo di truyền bền vững cho từng nhóm tính trạng đã được quy định bởi các gen trên một nhiễm sắc thể. Di truyền liên kết cũng có ý nghĩa quan trọng trong quá trình chọn giống của con người, giúp chúng ta có thể chọn được những tính trạng tốt đi kèm với nhau.
Xem thêm: Phép lai phân tích là gì? Ý nghĩa của phép lai phân tích? Ví dụ
Quá trình tái kết hợp đồng nhất là gì?
Các nhiễm sắc thể sẽ được tái tổ hợp ngay trong quá trình phân bào. Khi quá trình tái tổ hợp tương đồng diễn ra thì các nhiễm sắc thể sẽ được cắt ra tại các điểm ngẫu nhiên. Tiếp theo, chúng sẽ kết hợp với nhau cùng một bảo sao của nhiễm sắc thể tương đồng đã bị cắt ở tại cùng một điểm. Thông qua quá trình này, DNA từ một nhiễm sắc thể sẽ kết thúc trong một nhiễm sắc thể tương đồng khác.
Các sinh vật hữu tính đều có tới hai bản sao nhiễm sắc thể. Nhiễm sắc thể tương đồng là hai nhiễm sắc thể cùng mang gen, kể cả khi chúng mang các alen khác nhau (alen được hiểu là một dạng cụ thể của gen, có chức năng di truyền).
Ví dụ: NST mang gen quy định về màu mắt thì mỗi bản sao của NST này lại mang alen khác nhau. Trong đó, một bản sau có thể mã cho mắt màu xanh, một bản sao có thể mã cho mắt màu đen.
Thay vì 2 loại thì hiện nay các nhà khoa học còn nghiên cứu có một loại tế bào chỉ có duy nhất 1 bản sao nhiễm sắc thể là giao tử. Ở con người thì giao tử được hiểu là trứng và tinh trùng.
Xem thêm: Biến dị tổ hợp là gì? Vai trò, ý nghĩa của biến dị tổ hợp
Sự tái tổ hợp của các gen liên kết
Để có thể nắm được các vấn đề liên quan đến các loại di truyền liên kết thì bạn cần phải hiểu rõ được các vấn đề xoay quanh tái tổ hợp. Vì đây là kiến thức lý thuyết khá trừu tượng nên chúng ta sẽ lấy ví dụ minh họa dễ hiểu hơn như sau.
Ví dụ: tàn nhang, tóc đỏ
Trong cuộc sống, có đôi lúc chúng ta có thể bắt gặp người có khuôn mặt xuất hiện nhiều tàn nhang hay thậm chí có mái tóc màu đỏ. Những điều này lại đi ngược với những người có mái tóc ngả sang vàng hay nâu và khuôn mặt họ lại ít xuất hiện tàn nhang hơn.
Để giải thích cho hiện tượng này, các nhà khoa học đã đưa ra những chứng minh sau: Các gen mã hóa tóc đỏ và các gen mã hóa tàn nhang nằm sát nhau trên cùng một nhiễm sắc thể. Nếu như tái tổ hợp tương đồng diễn ra thì khó có khả năng xảy ra tình trạng DNA bị cắt giữa 2 gen đó.
Vì khả năng mã hóa của 2 DNA bị tách là rất thấp nên hầu hết thời gian hầu như thời gian 2 tính trạng này vẫn được di truyền cùng nhau dù phải trải qua nhiều lần tái tổ hợp tương đồng.
Như vậy, bài viết đã giải đáp cho bạn đọc kiến thức di truyền liên kết là gì, ý nghĩa của di truyền liên kết. Hy vọng, những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ thực sự hữu ích cho những bạn quan tâm tìm hiểu. Để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác, mời bạn truy cập vào maynenkhikhongdau.net và khám phá nhé!