Đô thị hóa là gì? Đặc điểm và ảnh hưởng của đô thị hóa ở Việt Nam
Khi đón xem tin tức trên các kênh thời sự chính thống, hoặc lướt đọc các bài báo về kinh tế, chúng ta thường nghe đến rất nhiều cụm từ công nghiệp hóa nền kinh tế, đô thị hóa nông thôn. Vậy để hiểu rõ hơn về vấn đề đô thị hóa vẫn đang diễn ra ở nước ta, maynenkhikhongdau.net sẽ cùng bạn tìm hiểu về khái niệm đô thị hóa là gì, và những ảnh hưởng của đô thị hóa đối với đất nước ta như thế nào trong bài viết này nhé!
Đô thị hóa là gì?
Đô thị hóa có lẽ là một khái niệm khá quen thuộc đối với các bạn học sinh ở cấp trung học cơ sở và THPT, khái niệm này được dùng để nói về quá trình phát triển rộng rãi lối sống thành thị thể hiện qua các mặt như: chất lượng cuộc sống, dân số…
Quá trình này gồm có những sự thay đổi đầu tiên là về mặt phân bố dân cư, sau đó là về mặt lực lượng sản xuất trong kết cấu xã hội, nghề nghiệp… nhằm tập trung nâng cao tỷ lệ dân thành thị và tăng cường phân hóa các hoạt động đô thị cho các quốc gia trên toàn thế giới.
Nguyên nhân dẫn đến đô thị hóa ở nước ta?
Quá trình đô thị hóa ở nước ta diễn ra chủ yếu do những nguyên nhân như: công nghiệp hóa được đẩy mạnh thúc đẩy sự phát triển công nghiệp, dịch vụ, tạo ra nhiều cơ hội việc làm, thu hút mạnh mẽ nguồn lao động đổ về các thành phố lớn. Không chỉ vậy, đô thị hóa cũng góp phần tạo ra hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất hiện đại càng khiến cho tốc độ đô thị hóa được đẩy mạnh.
Tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, đất nước ta đang chứng kiến tốc độ đô thị hóa diễn ra một cách bùng nổ tại những thành phố lớn của cả nước như: Hà Nội TP. HCM, Đà Nẵng… Nhờ đó, giúp tạo ra một hiệu ứng tích cực giúp quá trình đô thị hóa được thúc đẩy và lan tỏa trên phạm vi khắp cả nước. Ngày càng có nhiều khu đô thị đáng sống được hình thành giúp cho cơ sở hạ tầng được nâng cấp, khu đô thị cũ có dấu hiệu xuống cấp được cải tạo.
Khi quan sát một cách tổng quan về quá trình đô thị hóa ở Việt Nam thì chúng ta có thể thấy hệ thống đô thị ở nước ta đã có những bước phát triển một cách rất mạnh mẽ. Nếu như tỷ lệ đô thị hóa vào năm 2009 ở nước ta là 19,6% với 629 đô thị thì tính đến năm 2020 con số này đã tăng lên 39,3% với tổng sự xuất hiện của các đô thị là 833. Trong đó hai thành phố lớn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh chính là những đô thị có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất, xếp sau đó là các thành phố Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ.
Đặc điểm của đô thị hóa
Số dân cư gia tăng không ngừng
Sự gia tăng của lượng cư dân tại các đô thị tính đến thời điểm hiện tại ngày càng nhanh chóng. Dân số đô thị của nước ta ở thế kỷ 19 chỉ khoảng 29,3 triệu dân, chỉ chiếm khoảng 3% dân cư thế giới, nhưng khi bước sang thế kỷ 20, con số này đã tăng lên 224,4 triệu người, chiếm 13,6% dân số thế giới. Nếu như quá trình đô thị hóa vẫn tiếp diễn thì sự gia tăng dân số đô thị sẽ vẫn diễn ra không ngừng.
Dân cư tập trung nhiều về các thành phố lớn
Trước đây, trong khoảng nửa đầu thế kỷ 20, số thành phố trên thế giới đã tăng từ 360 lên 962 thành phố, trong đó số lượng thành phố mới triệu dân là 75. Thế giới ngày càng xuất hiện thêm nhiều đô thị cực lớn với số lượng dân cư tập trung đông đúc tại các thành phố lớn.
Lãnh thổ đô thị ngày càng mở rộng
Mật độ diện tích của các đô thị còn gia tăng nhanh hơn mật độ dân số. Điều này đã được chứng mình qua các số liệu thực tế khi lãnh thổ của các thành phố lớn trên thế giới chiếm khoảng 2% lục địa của châu Âu.
Lối sống đô thị ngày càng được phổ biến
Lối sống thành thị cùng với sự thay đổi của quá trình đô thị hóa đã song hành cùng nhau tạo ra sự ảnh hưởng lớn đến cư dân. Với sức ảnh hưởng của các phương tiện thông tin đại chúng, làm cho lối sống thành thị ngày càng trở nên phổ biến. Điều này đã trực tiếp ảnh hưởng tới nhiều vùng nông thôn, lối sống của người dân ở những nơi này đang có nhiều sự thay đổi, ngày càng tiến gần với lối sống thành thị.
Tác động của đô thị hóa đối với Việt Nam
Sự đô thị hóa bên cạnh việc mang lại những lợi ích cũng sẽ không tránh hỏi được những ảnh hưởng tiêu cực. Vậy tính hai mặt này của đô thị hóa được thể hiện như thế nào?
Tác động tích cực
- Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch rõ rệt nhờ đô thị hóa, khi cơ cấu ngành nông nghiệp ngày càng giảm còn nhóm ngành công nghiệp và dịch vụ lại tăng lên.
- Tốc độ phát triển kinh tế của các vùng và địa phương cũng chịu sức ảnh hưởng lớn từ các đô thị.
- Đô thị hóa phát triển, nhiều thành phố mới mọc lên, ắt sẽ có dân cư đến sinh sống và tập trung buôn bán đông đúc, giúp lượng hàng hóa lớn được tiêu thụ và ngày càng thu hút thêm lực lượng lao động có trình độ chuyên môn hóa cao. Chính những yếu tố này sẽ góp phần tạo nên sự phát triển kinh tế.
- Đô thị hóa kéo đến một vùng đất sẽ tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người dân vùng đó, giúp cho mức thu nhập của con người tăng lên, đời sống sẽ được nâng cao và cải thiện rõ rệt.
Tác động tiêu cực
- Môi trường chính là nạn nhân chịu ảnh hưởng trực tiếp của đô thị hóa. Khi cơ sở hạn tầng càng được xây dựng và mọc lên nhiều, sự ô nhiễm từ các công trình xây dựng, khói bụi và khí thải từ giao thông sẽ ngày một nghiêm trọng và tăng cao.
- Tài nguyên thiên nhiên dần biến mất và cạn kiệt.
- Phát sinh thêm nhiều tệ nạn xã hội, gây mất an toàn trật tự tại nhiều khu phố.
Hy vọng với những thông tin mà maynenkhikhongdau.net vừa chia sẻ liên quan đến các vấn đề đô thị hóa và ảnh hưởng của nó đến đất nước ta, bạn đọc đã nắm được khái niệm đô thị hóa là gì? Nếu bạn đọc có bất kỳ những thắc mắc gì cần được giải đáp, đừng quên để lại bình luận phía dưới cho chúng mình biết nhé!