Hệ sinh thái là gì? Chức năng và thành phần của hệ sinh thái
Tất cả các sinh vật sống trên Trái Đất đều có sự liên kết và chúng không hề tác biệt nhau. Sự gắn kết ấy đã tạo nên một hệ sinh thái đa dạng. Vậy hệ sinh thái là gì? Hệ sinh thái bao gồm những thành phần nào? Hãy cùng maynenkhikhongdau.net khám phá chi tiết về kiến thức này ở bài viết dưới đây nhé!
Tóm tắt
Tìm hiểu hệ sinh thái là gì?
Hệ sinh thái là gì? Hệ sinh thái chính là một hệ thống mở hoàn chỉnh, gồm nhiều tập hợp quần xã sinh vật cũng như khu vực sống của các sinh vật.
Hiểu một cách khái quát, hệ sinh thái gồm các quần xã sinh vật (động vật, vi sinh vật, thực vật) và môi trường vô sinh (nhiệt độ, ánh sáng, chất vô cơ,…)
Các sinh vật tồn tại trong hệ sinh thái sẽ có 3 nhóm chính là sinh vật sản xuất, sinh vật phân hủy và sinh vật tiêu thụ.
Các thành phần của hệ sinh thái gồm những gì?
Hệ sinh thái bao gồm có 3 yếu tố chính là yếu tố vật lý, yếu tố vô cơ và yếu tố hữu cơ, cụ thể như sau:
- Yếu tố vật lý: Yếu tố này tạo nên nguồn năng lượng chính trong tự nhiên như ánh sáng, độ ẩm, dòng chảy, nhiệt độ,…
- Yếu tố hữu cơ: Bao gồm các chất khí có chức năng kết nối yếu tố vô sinh và yếu tố hữu sinh như chất mùn, protein, các chất khác,…
- Yếu tố vô cơ: Bao gồm các yếu tố cũng như các hợp chất hóa học có tác dụng tổng hợp chất sống. Nó có thể ở dạng khí, lỏng,… và tham gia trực tiếp vào quá trình tuần hoàn của vật chất.
Xem thêm: Quần xã sinh vật là gì, ví dụ? Những đặc trưng cơ bản của quần xã là gì?
Cấu trúc và chức năng của hệ sinh thái là gì?
Cấu trúc của hệ sinh thái gồm có 3 nhóm chính, cụ thể:
- Sinh vật sản xuất: Sinh vật này còn được biết đến với tên gọi khác là sinh vật tự dưỡng, chủ yếu là thực vật có màu xanh và có khả năng quang hợp. Chức năng của sinh vật sản xuất là tổng hợp các hợp chất hữu cơ glucid, protein,… nhờ các chất vô cơ có trong môi trường.
- Sinh vật tiêu thụ: Được chia thành 3 cấp bậc 1, 2 và 3, chủ yếu là các loài động vật. Sinh vật tiêu thụ cấp bậc 1 tiêu thụ trực tiếp những sinh vật sản xuất. Sinh vật bậc 2 sẽ ăn sinh vật ở bậc 1 và bậc 3 sẽ ăn sinh vật bậc 2.
- Sinh vật phân hủy: Gồm các sinh vật, động vật nhỏ, sinh vật hoại sinh,… Kiểu sinh vật này có khả năng tự phân hủy được các chất hữu cơ. Nhóm sinh vật này sẽ chuyển hóa các chất vô cơ từ dạng này sang dạng khác.
Xem thêm: Quần thể là gì? Quần thể sinh vật là gì sinh 9? Đặc trưng của quần thể
Phân loại các hệ sinh thái trên Trái Đất
Mỗi hệ sinh thái sẽ có nguồn gốc khác nhau. Hiện tại, hệ sinh thái được phân chia thành 2 hệ chính đó là hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo.
Hệ sinh thái tự nhiên
Hệ sinh thái tự nhiên được xem là một hệ mở. Điều này có nghĩa là mọi loài sinh vật ở trong hệ sinh thái này ở mọi sự tương tác đều được thực hiện mà không hề có con người tác động vào. Trong hệ sinh thái tự nhiên gồm có 2 loại sau:
- Hệ sinh thái tự nhiên phụ thuộc vào năng lượng mặt trời
- Hệ sinh thái tự nhiên nhận năng lượng từ mặt trời và các nguồn năng lượng khác.
Hệ sinh thái tự nhiên có đặc trưng là có khả năng tự lập lại cân bằng. Tuy nhiên, hệ sinh thái này lại có khả năng thiết lập lại trạng thái cân bằng mới có hạn. Khi đó, một thành phần nào đó trong hệ sinh thái bị tác động mạnh thì sẽ cực kỳ khó khăn và mất nhiều thời gian để phục hồi. Điều này sẽ kéo theo sự suy thoái của các thành phần tự nhiên khác và gây mất cân bằng hệ sinh thái.
Hệ sinh thái nhân tạo
Trái ngược với hệ sinh thái tự nhiên thì hệ sinh thái nhân tạo lại là một hệ kín. Nó hoàn toàn được tạo bởi từ bàn tay con người và chúng chỉ có thể tồn tại được khi có sự tham gia của loại người.
Hệ sinh thái này cũng đa dạng kích cỡ, cấu trúc như hồ nước, đồng ruộng, nương rẫy, thành phố, đô thị,… Nó cũng được chia làm 3 loại chính:
- Hệ thống nông nghiệp gắn bó mật thiết với các hoạt động sản xuất, kinh tế của con người.
- Hệ sinh thái công nghiệp gắn bó mật thiết đến các hoạt động công nghiệp của con người
- Hệ sinh thái đô thị.
Xem thêm: Thế nào là biện pháp đấu tranh sinh học? Ưu điểm, hạn chế
Vai trò của hệ sinh thái đối với cuộc sống của con người
Hệ sinh thái ở Việt Nam hay thế giới thì cũng là phần quan trọng của hệ sinh thái Trái Đất. Hệ sinh thái đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cuộc sống của con người, cụ thể:
- Giúp ngăn ngừa và giảm thiểu các thảm họa về thiên tai. Ví dụ về hệ sinh thái rừng giúp giữ gìn tài nguyên đất, giảm thiểu tác động của thiên tai như lũ lụt, mưa bão,…
- Khắc phục các hậu quả nghiêm trọng của biến đổi khí hậu: Hệ sinh thái rừng đóng vai trò hấp thụ khí thải mang đến bầu không khí trong lành. Chính vì thế, việc khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên rừng quá mức sẽ khiến cho chức năng của hệ sinh thái bị suy giảm.
- Cung cấp nguồn lương thực, thực phẩm dồi dào cho con người: Hệ sinh thái nông nghiệp cung cấp lương thực lúa gạo,…
Vừa rồi, chúng tôi đã giải đáp cho bạn kiến thức về hệ sinh thái là gì, chức năng cũng như vai trò của hệ sinh thái đối với cuộc sống con người. Nếu muốn biết thêm nhiều kiến thức hữu ích khác thì mời bạn truy cập vào maynenkhikhongdau.net và khám phá nhé!