Liên kết câu và liên kết đoạn văn là gì? Ví dụ phép liên kết câu
Các thầy cô luôn dạy chúng ta rằng, muốn viết được bài văn nghị luận hay, có sức thuyết phục cao thì phải nắm chắc kiến thức về liên kết câu và liên kết đoạn văn. Vậy, liên kết câu và liên kết đoạn văn là gì? Có những phép liên kết nào? Hãy cùng maynenkhikhongdau.net tìm hiểu chi tiết hơn nhé.
Tóm tắt
Liên kết câu và liên kết đoạn văn là gì?
Liên kết câu và liên kết đoạn văn được hiểu đơn giản là sự kết nối ý nghĩa giữa câu với câu, đoạn với đoạn. Sự kết nối này làm cho văn bản trở nên liền mạch, có nghĩa và giúp cho người đọc, người nghe dễ hiểu hơn.
Nói cách khác, các đoạn văn trong cùng một văn bản cũng như các câu trong cùng một đoạn văn bản phải có sự liên kết chặt chẽ với nhau về mặt nội dung, hình thức.
Ví dụ: Một con chim khát nước. Tìm mãi nó mới thấy một bình chứa ít nước nhưng cổ bình quá cao, nó không uống được. Quạ bèn thả từng viên sỏi vào bình. Một lát sau, nước dâng lên miệng bình, quạ uống thỏa thích.
=> Ở ví dụ này, các câu trong đoạn văn có sự liên kết chặt chẽ về mặt nội dung cũng như hình thức. Nó giúp cho người đọc có thể dễ dàng phát hiện ra ý nghĩa của câu chuyện là gì.
Các phương pháp liên kết câu và liên kết đoạn văn là gì?
Có 2 phương pháp liên kết câu và liên kết đoạn văn là:
Liên kết nội dung
Trong phương pháp này, người ta thường dùng đến các phép liên kết câu và liên kết đoạn văn như:
- Liên kết chủ đề
Liên kết chủ đề là gì? Liên kết chủ đề là phép liên kết mà các đoạn văn phải phục vụ một chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ một chủ đề chung cho cả đoạn văn.
- Liên kết logic
Là kiểu liên kết mà các đoạn văn, các câu được sắp xếp theo một trình tự hợp lý. Trong các câu văn, đoạn văn nhất thiết phải được sử dụng phép liên kết logic. Nếu như không sử dụng phép liên kết này thì liên kết chủ đề sẽ bị phá vỡ. Theo đó, đoạn văn cũng sẽ không còn mạch lạc và rõ nghĩa.
Xem thêm: Điền Văn là gì? Chủng Điền Văn là gì? Những thể loại của truyện điền văn
Liên kết hình thức
Liên kết hình thức có 4 loại chính:
- Phép lặp từ vựng: Là phép liên kết lặp lại từ ở câu đứng sau từ ngữ đã có ở câu trước. Ví dụ: Mưa, mưa rồi. Cơn mưa đầu hạ xua tan cái nắng nóng ban trưa.
- Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và phép liên tưởng: Đây là những phép liên kết về hình thức được sử dụng ở câu đứng sau các từ đồng nghĩa, trái nghĩa hoặc có cùng mối liên hệ với các từ đã xuất hiện ở câu trước.
- Phép nối: Được dùng ở câu đứng sau, các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu trước.
- Phép thế: Phép liên kết này được sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu trước đó.
Ví dụ: Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi tưởng tượng đến một trang nam nhi sức vóc vạm vỡ. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận…. Tuy thế, người trai làng Phù Đổng chẳng mong nhận được bổng lộc gì.
Lưu ý khi dùng các cách liên kết câu, liên kết đoạn văn
Phương pháp liên kết câu, liên kết đoạn văn chỉ thực sự có giá trị khi bạn sử dụng đúng cách. Chính vì thế, khi sử dụng, các bạn cần quan tâm đến một số điều sau:
Phân biệt rõ liên kết câu và câu đơn
Bạn cần hiểu rõ ràng, liên kết câu và liên kết đoạn văn là sự liên kết giữa các câu, đoạn với nhau, không phải là liên kết trong 1 câu cụ thể.
Ví dụ:
Một dân tộc gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát xít mấy năm nay,….\
=> Ở ví dụ này, từ “gan góc” và “dân tộc” được lặp lại 2 lần. Tuy nhiên, bạn đừng vội nhầm lẫn rằng đó là phép lặp liên kết trong câu, đoạn văn. Đó chỉ đơn giản là biện pháp tu từ điệp ngữ.
Ví dụ về phép liên kết câu, đoạn văn:
Biết ơn là phẩm chất mà mỗi chúng ta ai cũng cần phải có. Bởi vì, ngay từ khi còn nhỏ, ta đã được bố mẹ nuôi nấng, chăm sóc và cho đi học. Khi đi học, thầy cô lại là người dạy cho chúng ta nhiều kiến thức khoa học và cách làm người.
Để đáp lại những điều đó, mỗi chúng ta cần phải ghi nhớ và sống tốt với mọi người. Đó là lòng biết ơn sâu nặng và cách trả ơn tốt nhất với mọi người, với cuộc đời này.
=> Phép liên kết câu, đoạn văn được sử dụng ở ví dụ trên là phép lặp (biết ơn), phép nối (đó là).
Cần phải phối hợp giữa phép liên kết nội dung và hình thức
Khi sử dụng phương pháp liên kết bạn cần phải chú ý tới liên kết ở 2 phương diện là liên kết nội dung và liên kết hình thức.
Ví dụ câu không có sự phối hợp giữa phép liên kết nội dung và hình thức:
Một con chim khát nước. Nước là hợp chất gồm 2 nguyên tử hidro và oxy. Oxi cần cho sự sống. Sự sống luôn tồn tại trên hành tinh.
=> Mỗi một câu đều hướng đến các đối tượng khác nhau, chúng không được liên kết để phục vụ cho một chủ đề chung. Vì thế, sự lặp lại từ ngữ ở đây chỉ mang tính ngẫu nhiên, không có ý nghĩa liên kết.
Sửa lại câu có sử dụng phép liên kết câu, đoạn văn như sau:\
=> Một con chim khát nước. Nó bay đi tìm mãi mới thấy một bình chứa nước ở gần gốc cây. Tuy nhiên, vì cổ bình quá cao nên nó không thể uống nước được. Nghĩ một lúc lâu, chim bèn đi gắp từng viên sỏi thả vào bình. Một lát sau, nước dân lên đến miệng bình và chim có thể thoải mái uống.
Các dạng bài tập về liên kết cấu, liên kết đoạn văn thường gặp
Đối với phần kiến thức liên quan đến liên kết câu, liên kết đoạn văn thầy cô thường giao cho học sinh các dạng bài tập như sau:
Dạng 1: Sắp xếp các câu văn theo một trình tự hợp lý để có được đoạn văn hoàn chỉnh
Để làm được dạng bài này, các bạn học sinh cần sắp xếp các câu sao cho đoạn văn hợp nghĩa.
Ví dụ: Sắp xếp các câu sau thành 1 đoạn văn
- Mặt nước sáng lóa
- Trăng lên cao
- Biển và trời những hôm có trăng đẹp quá
- Bầu trời lúc này càng sáng hơn
- Cả một vùng nước sóng sánh, vàng chói lọi
Giải:
Biển và trời những hôm có trăng đẹp quá. Trăng lên cao, mặt nước sáng lóa. Cả một vùng nước lóng lánh, vàng chói lọi. Bầu trời lúc này càng sáng hơn.
Dạng 2: Xác định các phép liên kết câu và liên quan đoạn văn
Để giải được dạng bài này, các bạn phải nắm chắc được những phép liên kết câu, liên kết đoạn văn. Có như vậy mới nhanh chóng xác định được phép liên kết nào đang được sử dụng trong đoạn văn yêu cầu.
Ví dụ:
Một ông bố đang đọc tạp chí và cô con gái nhỏ bên cạnh cứ làm ông bị phân tâm. Để làm cho cô bé bận rộn, ông xé một trang in bản đồ thế giới ra. Ông bố xé chúng ra thành từng mảnh và yêu cầu cô con gái đi vào phòng xếp chúng lại thành một bản đồ hoàn chỉnh.
Ông bố chắc mẩm rằng, cô bé sẽ phải mất rất nhiều thời gian để hoàn thiện tấm bản đồ. Thế nhưng, chỉ sau vài phút, cô bé đã quay trở lại với tấm bản đồ hoàn chỉnh trên tay. Ông bố gần như không thể tin vào mắt mình.
=> Phép liên kết về mặt hình thức trong đoạn văn trên là:
- Phép lặp: lặp từ “ông”, “cô bé”
- Phép thế: Từ “ông” thay thế cho “ông bố”; “cô bé” thay cho “cô con gái nhỏ”
- Phép nối: thế nhưng
Có thể thấy rằng, việc ôn luyện và nắm vững các kiến thức liên quan đến liên kết câu và liên kết đoạn văn sẽ giúp cho câu văn, bài văn của bạn hay và dễ hiểu hơn. Đây cũng là phần kiến thức quan trọng để bạn có được những tác phẩm văn học xuất sắc. Vì thế, bạn đọc đừng quên lưu lại các thông tin được maynenkhikhongdau.net gửi đến ở trên nhé!